Op het eerste gezicht lijkt het een verbetering: waar chips jarenlang verpakt zaten in glimmende plastic zakken met een aluminium binnenlaag, komt Lay’s nu met een nieuwe koker. De buitenkant is van karton. Dat staat er ook trots op aan de voorkant en op de website staat dat het bij oud papier mag. De binnenkant glimt echter als folie. Dat voelt… duurzamer? Groener? Alsof je iets goeds doet als je deze verpakking netjes bij het oud papier gooit. Maar klopt dat gevoel wel? Er staat niet voor niets aan de voorkant “New recyclable with paper”, oftewel “Nieuw recyclebaar met papier”. Wat wordt hiermee bedoeld?
Het wekt dus de illusie dat het beter recyclebaar is, maar dat is precies waar het misgaat. Want deze kartonnen chipskoker is niet recyclebaar. Sterker nog: in meerdere opzichten zorgt de nieuwe verpakking zelfs voor méér afval, meer verwarring, en een groter probleem op straat. Hoe dat zit lees je hier.
Waarom mag deze koker niet bij het papier?
De nieuwe verpakking bestaat uit meerdere lagen die stevig met elkaar verlijmd zijn: karton aan de buitenzijde, zilverpapier aan de binnenzijde, en nog een dun laagje kunststof ertussen. De onderkant is van stevig karton, zodat de koker goed afsluit.
Voor recycling zijn verpakkingen van meerdere lagen een nachtmerrie. De lagen zijn op dit moment in de praktijk niet goed van elkaar te scheiden in de standaard papier- of plastic verwerking. Papierfabrieken kunnen er daarom niets mee, en als je hem in de PMD-bak gooit, vervuil je deze stroom ook. Uiteindelijk is er maar één juiste plek voor deze verpakking: het restafval.
Op de website van Lay’s staat zelfs bij hun SnackBox: “Snackbox op? Volg dan deze stappen om de verpakking te recyclen.” En dan: “Snackbox en deksel weggooien bij oud papier.”. Dat advies is dus niet alleen verwarrend, het is ronduit fout.
Maar wacht even — de oude chipszak mag bij PMD toch?
Klopt. De klassieke chipszak is een combinatie van plastic en aluminium. Dit is met de huidige technieken ook nog niet goed te recyclen. Maar er is één groot verschil: de chipszak mag bij PMD zodat er in de toekomst het rendabeler wordt om het wel goed te scheiden.
Waar de chipskoker eruitziet als een milieuvriendelijke kartonnen verpakking, is de zak duidelijk van plastic. Niemand denkt dat die bij het oud papier hoort. De nieuwe koker daarentegen lijkt op een recyclebare verpakking, en juist daardoor zullen mensen de verpakking waarschijnlijk in de verkeerde bak weggooien.
Daarnaast is de chipskoker een stuk zwaarder, volumineuzer en lastiger op te bergen dan de oude zak. En dat heeft gevolgen, want bij steeds meer gemeenten moet je betalen voor je restafval. En met 1 zo’n Snackbox zit je prullenbak al zowat vol.
Wat betekent dit voor zwerfafval?
Laten we voorop stellen dat alle verpakkingen niet goed zijn in de natuur. Maar ook hier is de chipskoker een achteruitgang. Waar een platte chipszak misschien wegwaait, maar makkelijk op te rapen is, is de koker groot, stijf en onhandig. Daardoor blijven ze vaker liggen. Ze zijn moeilijker te verplaatsen, moeilijker weg te stoppen, en vallen veel meer op in het straatbeeld. De snackbox is vooral handig voor onderweg staat op de website van Lay’s. Maar is het ook makkelijk mee te nemen als het op is?
Bovendien scheurt een natte koker makkelijk open en laat hij meer verspreid afval achter: nat karton, zilverpapier en een plastic zak. In plaats van één chipszak krijg je een confettibom van losse stukjes afval. En daar is niemand blij mee — ook niet de vrijwilligers of gemeenten die het nu opruimen.
En hoe zit het met CO₂-uitstoot?
Vanuit milieuperspectief is er wél één voordeel: de nieuwe verpakking bevat minder fossiel plastic. Het karton komt uit hernieuwbare bronnen, en dat betekent een iets lagere CO₂-uitstoot bij de productie. Maar ook hier geldt: dat voordeel is relatief klein.
Want zodra de verpakking op de afvalberg belandt, wordt die kleine winst weer tenietgedaan. Bij transport, verbranding en het grotere materiaalvolume scoort de koker juist slechter. Dus hoewel de verpakking in theorie milieuvriendelijker klinkt, is het verschil in de praktijk dus klein — of zelfs negatief.
Laat je niet foppen door karton
De chipskoker van Lay’s is een goed voorbeeld van hoe verpakkingen soms groener ogen dan ze zijn. Het is wat men ook wel ‘greenwashing light’ noemt: er is geen leugen, maar de suggestie van duurzaamheid is sterker dan de realiteit. En dat zorgt voor verwarring, fout gescheiden afval en meer zwerfvuil aangezien je de verpakking niet makkelijk kleiner kan maken om het mee terug te nemen en thuis weg te gooien.
Wat kunnen we doen?
De chipskoker zal daardoor vaak bij oud papier belanden. Tenzij je je afval scant met EcoScan app. Bij EcoScan hoef je geen expert te zijn. Gewoon even een foto maken of de barcode scannen en we geven je het juiste advies! Daarnaast verdien je ook nog EcoCoins en maak je kans op mooie prijzen met de Recycle en Win Challenge!
Download daarom nu de app en scan je afval.
Wat kunnen gemeenten doen?
De nieuwe chipskoker van Lay’s laat haarscherp zien hoe verpakkingsinnovatie zonder goede informatievoorziening leidt tot onbedoelde problemen.
Voor gemeenten betekent dit:
- ❌ Meer foutscheiding = hogere verwerkingskosten
- ❌ Meer zwerfafval = hogere schoonmaakkosten
- ❌ Minder vertrouwen = slechter scheidingsgedrag
Met EcoScan geef je inwoners realtime sorteeradvies, precies op het moment dat het telt: bij het weggooien. En dat maakt duurzame gedragsverandering eindelijk haalbaar.Wil je weten hoe EcoScan ook jouw gemeente kan helpen? Bekijk dan deze pagina.